Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 kwietnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z dnia 4 czerwca 2016 r., poz. 780), od 1 stycznia 2017 r. zostanie obniżony limit kwotowy transakcji między przedsiębiorcami, które mogą być zapłacone w formie gotówkowej.

• Przepis art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2015 r. poz. 584, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2017 r., będzie stanowił, że dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:
• stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
• jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Przedmiotowa zmiana oznacza, że limit kwotowy transakcji, które mogą być zapłacone bez pośrednictwa rachunku płatniczego zostanie obniżony z obecnych 15.000 EURO do 15.000 zł. Przy czym, zgodnie z art. 5 ustawy nowelizującej, do transakcji zawartych przed dniem 1 stycznia 2017 r. stosuje się art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w brzmieniu dotychczasowym.

W związku z powyższym, w ramach omawianej nowelizacji, został również dodany przepis art. 15d w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm.) i analogicznie art. 22p w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.). Wskazane wyżej regulacje wprowadzają sankcję za dokonywanie płatności z naruszeniem art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Zgodnie z przepisem art. 15d updop (art. 22p updof), od 1 stycznia 2017 r., podatnicy nie będą mogli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonych w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zostanie dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

• Natomiast, w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków w tej części, w jakiej płatność dotycząca powyższych transakcji zostanie dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego, podatnicy będą zobowiązani:
• zmniejszyć koszty uzyskania przychodów albo
• w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów, zwiększyć przychody – w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

• Wskazane wyżej regulacje stosuje się odpowiednio również w przypadku nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych. Dodatkowo zostanie też wprowadzona zasada, że w przypadku dokonania płatności:
• po likwidacji pozarolniczej działalności gospodarczej (w przypadku podatników podatku dochodowego od osób fizycznych),

• po zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania określoną w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym – zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów następuje za rok podatkowy, w którym nastąpiła likwidacja tej działalności, albo za rok podatkowy poprzedzający rok podatkowy, w którym nastąpiła zmiana formy opodatkowania.

Zgodnie z art. 4 ustawy nowelizującej, nowe regulację w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych i fizycznych będą miały, generalnie, zastosowanie do płatności dokonywanych w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2016 r.

• Z tym, że powyższego przepisu nie będzie się stosowało do:
• płatności dotyczących transakcji zawartych przed dniem 1 stycznia 2017 r., jeżeli jednorazowa wartość transakcji nie przekraczała limitu 15.000 EURO,
• płatności dotyczących kosztów zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2017 r.